،
همگام با قرآن
مفهوم آيه الکرسي(14)
لا إِكْراهَ فِي الدِّينِ قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَي.
(بقره/256)
اجباري در دين نيست (زيرا) راه رشد و هدايت از گمراهي آشکار شده است
عدم اجبار در دين
- قرآن کريم در اين آيه اجبار در دين را نفي کرده و مقصود از دين در اين آيه طبق نظر برخي از مفسرين مسائل اعتقادي مي باشد و اعتقادات از امور قلبي و دروني در انسان است که اجبار بردار نيست (1) ، به اين معنا که ممکن است در ظاهر کسي را مجبور به پذيرش امري نمود ، ولي آنچه در ظاهر پذيرفته مي شود به معناي آن نيست که در باطن نيز توسط شخص پذيرفته شده باشد ، نمونه ي آن عمار بن ياسر است که از سوي مشرکين تهديد شد و مورد اکراه و اجبار قرار گرفت و کلمه کفر آميزي را بر زبان جاري کرد ولي قلبش مملوّ از ايمان به خداوند بود (2) و به همين جهت آيه اي از قرآن نازل شد و ايمان قلبي او را تأييد نمود . (3)
- علاوه بر اينکه در سيره و روش پيامبر صلي الله عليه وآله نيز چنين چيزي نبوده که مردم را به زور و اجبار به پذيرش دين وادار نموده باشد ، به عکس ، قرآن کريم پيامبر صلي الله عليه وآله را داراي اخلاق برجسته و بزرگي مي داند (4) و با داشتن چنين اخلاقي بوده که ايشان آزار و اذيت قوم خويش را تحمل نمود ، لذا خداوند در آيه اي از قرآن مي فرمايد : اگر تو خشن و سنگدل بودي مردم از گرد تو پراکنده مي شدند (5) از اين رو پيامبر صلي الله عليه وآله با اخلاق برجسته اي که داشتند توانستند دل هاي بسياري از مردم را متمايل به اسلام کنند ، لذا مي توان گفت : آنچه که باعث تمايل مردم در طول تاريخ نسبت به دين اسلام شده يکي محتواي آيين اسلام است که در قرآن تجلّي يافته و ديگر ، اخلاق الهي و انساني پيامبر صلي الله عليه وآله بوده که پس از ايشان در جانشينان معصوم ايشان تداوم يافته است .
- لذا اگرکسي قرآن را بخواند و در آيات قرآن تدبّر نمايد و با سيره ي پيامبر صلي الله عليه و آله و اهل بيت معصوم ايشان آشنا گردد ، خواهد ديد که راه رشد و هدايت از گمراهي ، آشکار شده و در اينصورت ديگر نيازي به اجبار نخواهد بود .
پرسش : چرا در دين اجباري نمي باشد ؟
پاسخ :اولاً منظور از دين در اين آيه اعتقادات است و اعتقاد و ايمان از امور قلبي و دروني در انسان است که با اجبار سازگار نيست و ثانيا وقتي بر اثر تعاليم قرآن راه راست از گمراهي آشکار شده باشد و حجت بر مردم تمام گرديده باشد ديگر نيازي به چنين اجباري نخواهد بود .
--------------------
1-الميزان في تفسير القرآن، ج2، ص: 342
2-أسباب نزول القرآن (الواحدي)، ص: 289
3-نحل/106
4-قلم/4
5-آل عمران /159
درباره این سایت