اعتدال و ميانه روي

همگام با قرآن

پندهاي لقمان به فرزندش

وَ اقْصِدْ في‏ مَشْيِكَ وَ اغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ إِنَّ أَنْكَرَ الْأَصْواتِ لَصَوْتُ الْحَميِرِ

(لقمان/19)

و در راه رفتن (و رفتارت) ميانه رو باش ، و صداي خويش را کوتاه کن ( فرياد نزن) که زشت ترين صداها صداي الاغ  است

اعتدال و ميانه روي

• از جمله نصايح لقمان به فرزندش ، ميانه روي در راه رفتن است بگونه اي که نه تند روي داشته باشد و نه کند روي بلکه راه رفتن به صورت معتدل باشد ، برخي نيز مقصود از ميانه روي در اينجا را ، نهي از راه رفتن مانند افراد متکبّر ومغرور دانسته اند ، وبر اين اساس ، ميانه روي يعني راه رفتن از روي تواضع و وقار (1) از سوي ديگر گرچه اين آيه ي شريفه در مورد ميانه روي در مورد راه رفتن است ولي از آيات ديگرِ قرآن (2) استفاده مي شود ميانه روي واعتدال در هر کاري نيت و درحقيقت قرآن کريم با اين آيات ، مؤمنين را از افراط وتفريط در زندگي باز داشته است .


• سفارش ديگر لقمان به فرزندش ، پرهيز از صداي بلند و گوش خراش است که اين موضوع خود ، خروج از حدّ اعتدال در صدايي است که از دهان انسان خارج مي شود ، البته بايد توجّه داشت اين مسئله بيشتر بر اساس عادتي است که به مرور زمان و در طول زمان براي انسان شکل گرفته است ، و قرآن کريم براي ملموس ساختن اين توصيه ،  به صداي حيواني مثال مي آورد که صدايي بلند ، نا موزون و آزار دهنده دارد ، تا انسان با در نظر گرفتن آن ، از صداي بلند  و آزار دهنده بپرهيزد . (3)

پرسش : مقصود از ميانه روي در راه رفتن چه مي باشد ؟

پاسخ : مقصود آن است که انسان از تند روي وکند روي بپرهيزد و با س و وقار راه رود و از روي تواضع گام بردارد و از راه رفتن متکبرانه بپرهيزد

---------------------

1-مجمع البيان في تفسير القرآن، ج‏8، ص: 500

2-قرآن مسلمانان را امّتي ميانه قرار داده است (وَ كَذلِكَ جَعَلْناكُمْ أُمَّةً وَسَطا) (بقره/143)

3-در برخي از روايات ، مصداقي از آن را عطسه کردن با صداي بلند ذکر کرده اند (تفسير صافي ج‏4، ص: 146)