،
همگام با قرآن
مفهوم آيه الکرسي(3)
اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ .
(بقره 255)
خداوند که هيچ معبودي به جز او نيست ، زنده و پاينده است
دامنه ي توحيد
- اعتقاد به توحيد داراي لوازمي است که شخص معتقد به توحيد لازم است آنها را نيز بپذيرد ، هنگاميکه انسان ايمان به خداوندي يکتا و بي همتا پيدا نمود ، لازم است به صفات خداوند چون علم ، حکمت ، قدرت و حيات نيز ايمان بياورد ، و زمانيکه از حکمت الهي آگاهي يافت ، بايد بداند خداوند کاري را بدون هدف و لغو وبيهوده انجام نمي دهد لذا براي هدايت بشر پيامبراني را فرستاده و کتاب هاي آسماني را بر آنان نازل فرموده و احکام و دستوراتي را براي آنان قرار داده است .
- پس کسيکه اعتقاد به توحيد الهي دارد ، نمي تواند بر اساس خواسته هاي نفساني و شيطاني و غير الهي رفتار کند ، بلکه وظيفه دارد بر اساس خواستِ خداوند که از روي حکمت و مصلحت است رفتار نمايد و اگر راه ديگري را بپيمايد از مسير توحيد منحرف گشته است ، لذا يکي از مراتبِ توحيد را " توحيد در اطاعت " دانسته اند (1) به اين معنا که ذاتاً کسي شايسته ي اطاعت و فرمانبرداري ، جز خداوند نيست واگر لازم است از کسي اطاعت نمود بايد بر اساس خواست و اجازه ي الهي باشد ، خداوند در قرآن کريم فرموده : ما هيچ پيامبري را نفرستاديم جز اينکه به اذن خداوند از او اطاعت شود (2) بنابر اين اگر از رسولخدا صلي الله عليه وآله و ائمه عليهم السلام و يا پدر ومادر و افراد ديگر اطاعت مي شود ، همه بر اساس امر و فرمان خداوند است . واگر اين نبود کسي از ديگري حق اطاعت کردن نداشت . (3)
- هنگاميکه امام رضا عليه السلام به سوي خراسان ، حرکت مي نمودند ، به نيشابور رسيده ، زماني را در آنجا درنگ نمودند و هنگاميکه قصد بيرون رفتن از آنجا را داشتند ، گروهي از عالمانِ آنجا از حضرت در خواست بيان حديثي را از اجداد گرامي آنحضرت کردند ، حضرت که در کجاوه اي بودند ، متوقف شده و اين روايت را به ترتيب از پدرانشان از پيامبر صلي الله عليه وآله ، از جبرئيل ، از خداوند متعال نقل نموده که خداوند فرموده است :" لا اله الا الله قلعه و پناهگاه من است ، هر کس در قلعه ي من داخل شود از عذاب من در امان خواهد بود" ، هنگاميکه حضرت اين سخن را فرمودند ، کجاوه حرکت نمود ولي ايشان آن جمع را خطاب نموده فرمودند : اين موضوع شرطي دارد و" من از جمله ي شرائط آن هستم"(4) از اين روايت استفاده مي شود که اعتقاد به امامت و ولايت ائمه عليهم السلام شرط توحيد است ، و دامنه ي توحيد شامل موضوع امامت خواهد شد زيرا اين امامت در ادامه و راستاي رسالت پيامبري است که از جانب خداوند يکتا و بي همتا به اين مقام برگزيده شده است .
پرسش : مقصود از توحيد درطاعت ، چيست ؟
پاسخ : مقصود آن است که ذاتاً اطاعت از کسي جز خداوند شايسته و جايز نيست مگر کسي را که خداوند فرمان دهد ، لذا اطاعت از پيامبر صلي الله عليه وآله واهل بيت عليهم السلام و هرکس ديگر بنابر خواست و اجازه الهي مي باشد .
-------------------------
1- الإلهيات على هدى الكتاب و السنة و العقل ج2 ص 79
2-نساء/64
3- رک : الإلهيات على هدى الكتاب و السنة و العقل ج2 ص 79
4-عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج2، ص: 135
درباره این سایت