همگام با قرآن
مفهوم آيه الکرسي(7)
اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ .
(بقره 255)
خداوند که هيچ معبودي به جز او نيست ، زنده و پاينده است
حيات الهي
- يکي از صفاتي الهي که درآيه الکرسي از آن نام برده شده صفت "حيّ " است ، حيّ به معناي زنده مي باشد ، و زنده بودن خداوند به معناي عالم و توانا بودن خداوند است (1) هنگاميکه زنده بودن را به غير خداوند نسبت مي دهند به معناي رشد و حرکت و احساس و ادراک است ولي زمانيکه زنده بودن را به خداوند نسبت مي دهند معناي آن علم و قدرت است (2) ، به تعبير ديگر وقتي گفته مي شود : خداوند زنده است يعني خداوند باقي است و فنا و نيستي براي او تصوّر نمي شود و اوست که زندگي ومرگ را ايجاد کرده است (3) خداوند حيّ است يعني زنده است پيش از تمام زندگان و زنده خواهد بود بعد از اينکه تمام زندگان دچار فنا خواهند شد (4)
- توجّه به اين صفت الهي ، به انسان اين بينش را مي بخشد که او آفريدگاري دارد که فنا و نيستي در او راه ندارد ، از همه چيز آگاه و بر هر کاري توانا است و بايد به او اعتماد نمود و پناه آورد ، زيرا او بهترين تکيه گاه براي افراد مؤمن است ، از اين رو قرآن کريم به پيامبر صلي الله عليه وآله توصيه مي کند بر او توکّل نمايد : « و بر زنده اي که هرگز نمي ميرد توکّل نما ! » (5) قرآن کريم وقتي از زنده بودن خداوند سخن مي گويد ، به ويژه بر «نفي مردن» تأکيد مي ورزد که هر گونه توهّم مرگ و نيستي را از آفريدگار جهان دور سازد و انسان بتواند در پرتو چنين معرفتي در بدست آوردن منافع و کنار زدن ، ضرر و زيان به خداوند تکيه نمايد . (6)
پرسش : چرا قرآن کريم هنگاميکه از زنده بودن خداوند سخن مي گويد ، بر نفي مردن نيز تأکيد مي ورزد ؟
پاسخ : تأکيد بر اين موضوع براي زدودن اين توهّم است که براي خداوند فنا و نيستي تصوّر نمي شود آنگونه که در مخلوقات خداوند مرگ و پايان يافتن زندگي وجود دارد .
---------------------
1-الأصفى في تفسيرالقرآن، ج1، ص: 120
2-تفسير الكاشف، ج1، ص: 392
3-إرشاد الأذهان إلى تفسير القرآن، ص: 47
4- مواهب علية، ص: 87
5-وَ تَوَكَّلْ عَلَى الْحَيِّ الَّذي لا يَمُوتُ (فرقان/58)
6- ( في دفع المضارّ و جلب المنافع فإنه الحقيق لأن يتوكّل عليه) إرشاد الأذهان إلى تفسير القرآن، ص: 370
درباره این سایت